ભારતમાં ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) - એક વિહંગાવલોકન

ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) એ ભારતમાં માલસામાન અને સેવાઓના પુરવઠા માટેનો પરોક્ષ કર છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તે એક કર છે જે ઘરેલું વપરાશ માટે વેચવામાં આવતી મોટાભાગની વસ્તુઓ અને સેવાઓ પર લાગુ થાય છે.

ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ એક્ટ 29મી માર્ચ 2017ના રોજ સંસદમાં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. તે હવે ઘણાને બદલે છેકર ભારતમાં અને તે સરકારને આવક પૂરી પાડે છે. GST એ એક સામાન્ય કર છે અને સમગ્ર દેશમાં એક જ દર તરીકે કર લાદવામાં આવે છે અને તે પરિવહન સેવાઓ સહિત માલ અને સેવાઓ પર લાગુ થાય છે.

GST હેઠળ ડાયરેક્ટ ટેક્સ હવે લાગુ નહીં થાય

• આબકારીની ફરજો
• સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટી
• વધારાની આબકારી જકાત
• વધારાની કસ્ટમ્સ ડ્યુટી
• વિશેષ વધારાની કસ્ટમ્સ ડ્યુટી
• સેસ
• રાજ્ય VAT
• સેન્ટ્રલસેલ્સ ટેક્સ
• ખરીદી કર
• લક્ઝરી ટેક્સ
• મનોરંજન કર
• એન્ટ્રી ટેક્સ
• જાહેરાતો પર કર
• લોટરી, સટ્ટાબાજી અને જુગાર પર કર

GST કેવી રીતે કામ કરે છે?

ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) અમુક વસ્તુઓ અને સેવાઓની કિંમત પર લાગુ થાય છે. જે વ્યવસાયો માલ અને સેવાઓનો વેપાર કરે છે તેઓ તેમના ઉત્પાદનની છૂટક કિંમતમાં ટેક્સ ઉમેરે છે અને ગ્રાહક જે ઉત્પાદન ખરીદે છે તે ઉત્પાદનની છૂટક કિંમત વત્તા GST ચૂકવે છે. GST તરીકે ચૂકવવામાં આવેલી રકમ વેપારી અથવા વેપારી દ્વારા સરકારને મોકલવામાં આવે છે.

GST ના પ્રકાર

GSTના ચાર પ્રકાર છે અને તે નીચે મુજબ છે.

1. સેન્ટ્રલ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (CGST)

CGST એ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) નો એક ભાગ છે અને તે સેન્ટ્રલ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ એક્ટ 2016 હેઠળ આવે છે. આ ટેક્સ કેન્દ્રને ચૂકવવાપાત્ર છે. આ ટેક્સ ડ્યુઅલ GST પ્રણાલી મુજબ વસૂલવામાં આવે છે.

2. રાજ્ય માલ અને સેવા કર (SGST)

રાજ્યની અંદર ઉત્પાદનોની ખરીદી પર રાજ્ય ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (SGST) વસૂલવામાં આવે છે. આ રાજ્ય સરકાર હેઠળ આવે છે. આ ટેક્સ રાજ્ય સરકારને ચૂકવવાપાત્ર છે.

SGST એ મનોરંજન કર, રાજ્ય વેચાણ વેરો, મૂલ્યવર્ધિત કર, પ્રવેશ કર, ઉપકર અને સરચાર્જ જેવા કરને બદલી નાખ્યા છે.

3. ઇન્ટિગ્રેટેડ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (IGST)

ઈન્ટિગ્રેટેડ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (IGST) આંતર-રાજ્ય વ્યવહારો પર લાગુ થાય છે. આ ટેક્સ એક રાજ્યમાંથી બીજા રાજ્યમાં માલસામાન અને સેવાઓના ટ્રાન્સફર પર લાગુ થાય છે. કેન્દ્ર સરકાર આ કર વસૂલ કરે છે અને રાજ્યમાં વહેંચે છે. આ ટેક્સ રાજ્યોને દરેક રાજ્યને બદલે કેન્દ્ર સરકાર સાથે સીધો વ્યવહાર કરવામાં મદદ કરે છે.

4. કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (UTGST)

યુનિયન ટેરિટરી ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ દેશના કોઈપણ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં માલ અને સેવાઓના સપ્લાય પર લાગુ થાય છે. આ આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ, દમણ અને દીવ, દાદરા અને નગર હવેલી, લક્ષદ્વીપ અને ચંદીગઢ છે. આ ટેક્સ સેન્ટ્રલ ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (CGST) સાથે લાગુ કરવામાં આવે છે.

GST ના ફાયદા

• GSTના અમલીકરણથી સામાન્ય નાગરિકનો જન્મ જેવા અનેક ફાયદાઓ થયા છેબજાર
• કાસ્કેડિંગ ટેક્સ અસર દૂર કરવી
• નાના વેપારીઓ માટે મુક્તિ મર્યાદામાં વધારો
• ભારતીય માલસામાન અને કોમોડિટી વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધા કરી શકે છે
• કમ્પોઝિશન સ્કીમ દ્વારા નાના ઉદ્યોગો માટે લાભ
• કર અનુપાલનમાં ઘટાડો
• GST સંબંધિત બધું જ ઓનલાઈન થાય છે
• માં વધારોકાર્યક્ષમતા લોજિસ્ટિક્સનું

GST માટે નોંધણી

નોંધણી પ્રક્રિયા સરળ છે અને તે ઓનલાઈન કરી શકાય છે.

• GSTIN નંબર અને રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબર હાથમાં રાખો
• તપાસોઇવેબિલ[ડોટ]નિક[ડોટ]ઇન
• જો તમે પ્રથમ વખત કરદાતા છો, તો તમારે 'સાથે નોંધણી કરાવવી પડશે'ઈ-વે બિલ રજીસ્ટ્રેશન'
• પછી તમને એવા પેજ પર લઈ જવામાં આવશે જેમાં તમારું નામ, તમારો વેપાર, તમારો મોબાઈલ નંબર અને તમારા રહેઠાણનું સરનામું જરૂરી હશે. ત્યારબાદ તમને વેરિફિકેશન માટે રજિસ્ટર્ડ મોબાઈલ નંબર પર એક OTP મળશે
• OTP ની ચકાસણી કર્યા પછી, તમને એક બનાવવા માટે કહેવામાં આવશેવપરાશકર્તા ID
• તેના માટે પાસવર્ડ બનાવો અને GST પોર્ટલ પર તમારું એકાઉન્ટ પૂર્ણ થઈ જશે

2022 માટે GST ટેક્સ સ્લેબ દરો

1. કોઈ કર નથી

સરકારે અમુક વસ્તુઓ અને સેવાઓને ટેક્સમાંથી મુક્તિ આપી છે.

માલસામાનની યાદી નીચે મુજબ છે.

  GST ટેક્સ વગરની સેવાઓ છે:

• રૂ. 1000 ની નીચે ટેરિફ ધરાવતી હોટેલ્સ અને લોજ
• IMM અભ્યાસક્રમો
• બેંક બચત ખાતા અને જન ધન યોજના પર શુલ્ક

2. GST ટેક્સ સ્લેબ 5%

સરકાર નીચેની વસ્તુઓ અને સેવાઓ પર 5% GST વસૂલે છે.

માલસામાનની યાદી નીચે મુજબ છે.

  5% GST ટેક્સ સાથેની સેવાઓ છે:

• રોડવેઝ, એરવેઝ જેવી પરિવહન સેવાઓ સાથેની નાની હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટ
• સ્ટેન્ડઅલોન એસી/નોન-એસી રેસ્ટોરન્ટમાં દારૂ, ટેક-વે ફૂડ પીરસવામાં આવે છે
• રૂ.7,500 કરતાં ઓછી રૂમની ટેરિફ ધરાવતી હોટેલ્સમાં રેસ્ટોરન્ટ્સ
• યાત્રાળુઓ માટે વિશેષ ફ્લાઇટ્સ (અર્થતંત્ર વર્ગ)

GST ટેક્સ સ્લેબ 12%

સરકાર નીચેની વસ્તુઓ અને સેવાઓની સૂચિ પર 12% નો ટેક્સ સ્લેબ લાગુ કરે છે:

અહીં સામાનની સૂચિ છે:

  12% GST ટેક્સ સાથેની સેવાઓ છે:

• બિઝનેસ ક્લાસ એર ટિકિટ
• રૂ.100 હેઠળની મૂવી ટિકિટ

GST ટેક્સ સ્લેબ 18%

સરકાર આ ટેક્સ-સ્લેબને માલ અને સેવાઓની નીચેની સૂચિ પર લાગુ કરે છે

માલ નીચે મુજબ છે:

  18% GST ટેક્સ સાથેની સેવાઓ છે:

• રૂ.7,500 થી વધુની ટેરિફ ધરાવતી હોટેલ્સમાં રેસ્ટોરન્ટ
• હોટેલમાં રહેવાનું વાસ્તવિક બિલ રૂ.7,500થી ઓછું
• આઉટડોર કેટરિંગ (ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ ઉપલબ્ધ રહેશે)
• હોટેલ્સ, ધર્મશાળાઓ, ગેસ્ટ હાઉસ, જેની રૂમ ટેરિફ રૂ. 2,500 અને તેથી વધુ છે પરંતુ રૂ. 5 કરતાં ઓછી છે,000 રાત્રિ દીઠ રૂમ દીઠ
• આઇટી અને ટેલિકોમ સેવાઓ થીમ પાર્ક, વોટર પાર્ક અને સમાન

GST ટેક્સ સ્લેબ 28%

સરકાર નીચેની વસ્તુઓ માટે 28% ના ટેક્સ-સ્લેબ દર લાગુ કરે છે

માલ નીચે મુજબ છે:

  28% GST ટેક્સ સાથેની સેવાઓ છે:

• રેસ ક્લબ સટ્ટાબાજી અને જુગાર
• હોટેલમાં રહેવાનું વાસ્તવિક બિલ રૂ.7,500થી વધુ
• ફાઇવ સ્ટાર હોટેલ્સ
• મનોરંજન અને સિનેમા
• હોટેલ્સ, ધર્મશાળાઓ, ગેસ્ટ હાઉસ કે જેમાં રૂમની ટેરિફ રૂ. 5,000 અને તેથી વધુ હોય છે.

GSTIN - GST ઓળખ નંબર

GSTIN એ 15-અંકનો વિશિષ્ટ કોડ છે જે દરેક કરદાતાને પ્રદાન કરવામાં આવે છે. તે તમે જે રાજ્યમાં રહો છો અને PAN ના આધારે પ્રદાન કરવામાં આવે છે.

GSTIN ના કેટલાક મુખ્ય ઉપયોગો નીચે મુજબ છે:

• રિફંડનો દાવો કરી શકાય છે
• નંબરની મદદથી લોન મેળવી શકાય છે
• GSTIN ની મદદથી વેરિફિકેશન પ્રક્રિયા સરળ છે

GST રિટર્ન

GST-રિટર્ન એ એક દસ્તાવેજ છે જેમાં ની માહિતી હોય છેઆવક જે કરદાતાએ સરકારી સત્તાવાળાઓ પાસે ફાઇલ કરવી જોઈએ. નોંધાયેલા વેપારીઓએ તેમની ફાઇલ કરવાની છેGST રિટર્ન તેમની ખરીદી, વેચાણ, ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ અને આઉટપુટ GST સંબંધિત વિગતો સાથે.

જે દેશો GST વસૂલ કરે છે

GST લાવનાર પ્રથમ દેશ ફ્રાન્સ હતો. તેણે 1954માં GST લાગુ કર્યો અને ત્યારથી વિશ્વભરના લગભગ 160 દેશો GSTમાં જોડાયા છે. GST ધરાવતા દેશોમાં કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, સિંગાપોર, ભારત, વિયેતનામ, મોનાકો, સ્પેન, ઇટાલી, યુનાઇટેડ કિંગડમ, નાઇજીરીયા, બ્રાઝિલ અને દક્ષિણ કોરિયાનો સમાવેશ થાય છે.

GST પ્રમાણપત્ર

વાર્ષિક ટર્નઓવર સાથેનો બિઝનેસ રૂ. GST સિસ્ટમ હેઠળ નોંધણી કરાવવા માટે 20 લાખ અને તેથી વધુની જરૂર છે. GST નોંધણી પ્રમાણપત્ર GST REG-06 ફોર્મમાં જારી કરવામાં આવે છે, જે આ સિસ્ટમ હેઠળ નોંધાયેલા વ્યવસાય માટે સંબંધિત સત્તાવાળાઓ દ્વારા જારી કરાયેલ એક અધિકૃત દસ્તાવેજ છે. પ્રમાણપત્ર ફક્ત ડિજિટલ સ્વરૂપમાં ઉપલબ્ધ છે, જેનો અર્થ છે કે તેની કોઈ ભૌતિક નકલ જારી કરવામાં આવી નથી.

GST પ્રમાણપત્રમાં નીચેનો ડેટા છે:

• GSTIN
• કાનૂની નામ
• પેઢી નું નામ
• વ્યવસાયનું બંધારણ
• જવાબદારીની તારીખ
• સરનામું
• માન્યતાનો સમયગાળો
• નોંધણીના પ્રકાર
• અપ્રુવિંગ ઓથોરિટીની વિગતો
• મંજૂરી આપનાર GST અધિકારીની વિગતો
• પ્રમાણપત્ર જારી કરવાની તારીખ
• સહી

GST ની શરૂઆત

GSTને ભારતમાં સક્રિય ચળવળમાં લાવવાનો વિચાર 21મી સદીની શરૂઆતનો છે.

અહીં સમયરેખા છે:

નિષ્કર્ષ

વેલ, ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (જીએસટી) ને કેટલીક આલોચનાનો સામનો કરવો પડ્યો હતો કારણ કે લોકોને તેમની ખર્ચ ક્ષમતા અંગે કેટલીક ચિંતાઓ હતી. જોકે, તાજેતરમાં તેની સફળતાને કારણે ભારતમાં ગ્રાહકો તરફથી તેને સકારાત્મક પ્રતિસાદ મળી રહ્યો છે.